بررسی عوامل موثر بر واردات محصولات حساس و خاص کشاورزی

بخش کشاورزی برخلاف کاهش اهمیت نسبی آن در اقتصاد ایران در سالهای اخیر، همواره نقش مهمی را در تولید ناخالص داخلی، امنیت غذایی، تأمین ارز و اشتغال ایفا کرده است. تجارت خارجی یکی از مولفه های مهم در توسعه اقتصادی کشور می باشد. در پژوهش حاضر، روند تغییرات واردات محصولات حساس و خاص کشاورزی ایران شامل ذرت، جو، برنج، گندم، گوشت، کره، پنیر، روغن سویا، روغن آفتاب گردان، روغن ذرت، شکر و چای با تکیه اصلی بر روی محدودیت های تعرفه ای مورد بررسی قرار گرفت. مطابق نتایج برآورد تابع تقاضای محصولات: با توجه به کشش تعرفه در مدل تقاضای واردات ذرت و جو، که در ذرت غیر معنی دار و در جو کوچک و معنی دار است، چنانچه از کاهش تعرفه ای بعنوان ابزاری برای آزادسازی تجارت استفاده شود، بر واردات ذرت تأثیر نخواهد گذاشت ولی بر واردات جو اثرگذار است. با کاهش تعرفه ها در مورد برنج، گوشت، کره، پنیر و روغن ها با توجه به کشش کوچک تعرفه این محصولات، اثر کاهش تعرفه بر واردات آنها ناچیز می باشد ولی در مورد محصولات گندم، شکر و چای با توجه به بالا بودن کشش های تعرفه ای مربوط به آنها، واردات این محصولات نسبت به نرخ تعرفه حساس می باشد. در بخش بعدی مطالعه، با فرض تداوم شرایط فعلی، ارزش واردات محصولات با استفاده از مدلهای گوناگون پیش بینی و با توجه به معیارهای mad، mse و mape بهترین روش برای پیش بینی انتخاب گردید. در سه سال آینده واردات ذرت افزایش یافته ولی واردات برنج و گندم کاهش خواهد یافت. مقدار واردات پنیر در سه سال آینده حاکی از این است که واردات این محصول کاهش می یابد که این امر بدلیل افزایش تولید کشور و حرکت بسوی خودکفایی در مورد محصولات لبنی می باشد همچنین مقدار واردات گوشت در سه سال آینده کاهش می یابد.